Faulkner. Zjadliwość śmierci

Garry Winogrand, —

Zasiadam do posiłku z oczami, które patrzą dalej niż jedzenie, dalej niż stół i lampa, i są pełne „ziemi wykopanej z mojej głowy, a w dziurach dalekość za tą ziemią” (W. Faulkner). I tak się dzieje od lat.

***

Aby stworzyć nowego człowieka potrzeba dwoje innych ludzi. Aby odejść z tego świata, wystarczy jedno z nich. I już nie ma świata.

Paul Claudel: „Posiadamy już tylko papier, a żyjemy wiarą”

***

Witold Wojtkiewicz: Wezwanie

W dzieciństwie wyobrażałem sobie śmierć jako zjawisko cielesne, teraz już jestem pewien, że to wyłącznie funkcja umysłu, i to w dodatku umysłu tego, kto pozostaje po zmarłym przy życiu.

Ateiści równają śmierć z końcem, chrześcijanie przydają jej rangę rokującego nadzieje początku, a w gruncie rzeczy to tylko „wyprowadzka lokatora czy całej rodziny z jakiegoś domu albo miasta” (W. Faulkner).

Faulkner. Nadwrażliwość dzieciństwa

Witold Wojtkiewicz: Samotny pierrot

Dla dziecka, starsza osoba, która zaczyna chorować, automatycznie żegna się z życiem. Partykularna śmierć oczyszcza tylko atmosferę, ale nie jest zdolna zmienić tego, co się w istocie już dokonało.

***

W dobie mojego dzieciństwa ludzie traktowali pogrzeby stanowczo poważniej aniżeli obecnie. Wyjaśniam – pogrzeby, a nie samą śmierć; śmierć była zwykła i powszednia.

Nie znam żadnej rodziny, której historia nie byłaby znaczona ubogimi grobami, upamiętniającymi tych, co „okres ziemskiej dzierżawy mieli tak krótki, że nie zdążyli nawet otrzymać imienia” (W. Faulkner).

Witold Wojtkiewicz: Zjawisko

A ileż dzieci, babć i wujów zmarłych w swoich trzydziestych latach życia! Ileż łagodnych i zapoznanych krewnych, którzy niezmiennie odchodzili w domu, w tym samym łożu i pokoju, gdzie kiedyś wcześniej się poczęli, a rzadko kiedy w białych klitkach, tchnących lizolem i wyziewami chorób!

Tak, pogrzeby były aktem rytualnym i miały trwałe powiązania, skupiając zawżdy całą wieś.